Vriendelijke daden werken aanstekelijk

12 november 2017

Vriendelijke daden op de werkplek – gekozen uit vrije wil – lijken deugdzame cycli te creëren in organisaties die de gevers, de ontvangers en de organisatiecultuur als geheel ten goede komen. Zelfs als maar een paar mensen beginnen, werkt het uiteindelijk aanstekelijk en kan het positief bijdragen aan een organisatiecultuur die samenwerking bevordert.

Uit allerlei studies blijkt dat als iemand iets aardigs voor ons doet, we uit een gevoel van dankbaarheid de neiging hebben ook iets aardigs voor iemand (dat hoeft niet per se de gever te zijn) te doen, zelfs als dit onszelf iets ‘kost’. Veel van deze studies werden echter in laboratorium-settings gedaan en de terechte vraag is dan altijd: werkt dit ook zo in de praktijk. Een recente studie (geleid door Josepth Chancellor van de University of California en gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Emotion) onderzocht altruïstische daden in een echte werkomgeving en laat zien dat vriendelijke daden werkelijk een aanstekelijk effect hebben.

Vriendelijkheid uit vrije wil

De onderzoekers vroegen een aantal medewerkers van Coca Cola in Madrid, de ‘gevers’, om een maand lang aardige dingen te doen voor een specifieke groep collega’s (er was ook een controlegroep waar ze dat niet voor mochten doen). Wat ze deden, mochten ze zelf weten. Want medewerkers dwingen om goed te doen, kan slecht uitpakken. Voorbeelden van de vriendelijke dingen die ze deden voor collega’s waren, iets te drinken halen en een mailtje sturen om iemand ergens voor te bedanken.

De ontvangers

De groep ‘ontvangende’ collega’s rapporteerde tijdens de studie meer pro-sociale gedragingen en tegen het einde van de studie zelf tien keer meer dan de controlegroep. Ook voelden ze meer autonomie over hoe hun dag verliep dan de controlegroep (hun gevoel van autonomie bleef stabiel terwijl dat van de controlegroep daalde onder invloed van verslechterende werkomstandigheden tijdens de studie). Verder rapporteerde de ontvangers aan het einde van de studie significant hogere gelukniveaus dan de controlegroep.

De gevers

Het geven zelf was ook belonend, op sommige indicatoren zelf meer dan ontvangen. De gevers waren eveneens in staat hun gevoel van autonomie en competent zijn op peil te houden ondanks verslechterende werkomstandigheden. Meer nog dan de ontvangers, rapporteerden ze na die maand hogere niveaus van zich bevredigd voelen in hun leven en hun werk en minder depressieve symptomen. Dit suggereert dat geven een duurzamer effect heeft dan ontvangen. Dit is overigens niet verrassend, want onderzoek toont aan dat we ons gelukkiger voelen wanneer we geld uitgeven aan anderen dan als we het uitgeven aan onszelf, en dat vriendelijke dingen doen ons gevoel van autonomie en competent zijn verhogen.

De groep

En tot slot bleek, in lijn met studies in laboratoriumomstandigheden, dat ontvangers niet alleen dankbaar de vruchten plukten van die vriendelijke daden, maar ook zelf vriendelijke dingen voor anderen gingen doen. Ze rapporteerden bijna drie keer zo veel pro-sociale gedragingen tegen het einde van de studie dan de controlegroep. Als dit slechts gedrag zou zijn om de gever ‘terug te betalen’, dan hadden de gevers ook meer pro-sociale gedragingen ten opzichte van henzelf gerapporteerd aan het einde van de studie. Maar dat was niet zo, wat suggereert dat de aardige dingen gericht waren op iemand anders dan de oorspronkelijke gever vanwege een gevoel van verheffing en de behoefte te participeren in een organisatie die hen op zo’n aardige manier behandelt. Dit draagt bij aan het idee dat hoewel pro-sociaal gedrag voortkomt uit individuele oorzaken, het ook een zeer aanstekelijke kwaliteit heeft. Het beweegt zich door groepen op een manier die we ook zien bij grof en onbeleefd gedrag en zelfs bij obesitas.

Meer blogs over de wetenschap van de vriendelijkheid

Doe mee aan de C4C Challenge: Week van de vriendelijkheid in de zorg

TEKEN HET CHARTER VAN COMPASSION FOR CARE

Teken nu

Momenteel hebben mensen het charter getekend