Waarom stress goed voor je is (maar niet te lang)

18 maart 2021

Stress is je als zorgverlener niet vreemd. Als je aankomt op je werk puilt je mailbox én je spreekuur al uit. Of de afdeling ligt vol en er moeten patiënten overgeplaatst worden. Tussendoor heb je een spoedgeval dat je hele schema in de war gooit.

Geregeld voel je je onzeker: had ik die mevrouw met pijn op de borst toch niet in moeten sturen? Heeft dat kindje met koorts toch niet stiekem een meningitis? Had ik toch niet wat langer bij die oude man moeten blijven praten?

En als je dan al je administratie hebt afgerond en net op tijd bij de BSO bent aangekomen wacht er thuis nog een oneindig aantal taken. Eten koken, was aanzetten, kinderen naar bed brengen, toch nog even die vriendin bellen, naar partner luisteren, alvast de poli voor morgen voorbereiden, de was er weer uit halen, kind troosten na nachtmerrie enzovoort, enzovoort, enzovoort.

Als zorgverlener heb je misschien wel continu stress.

In deze Covid-periode zijn er nog extra bronnen van stress: raak ik zelf niet besmet? Neem ik het virus niet mee naar huis? Wat gebeurt er met alle mensen van wie de behandeling nu moet worden uitgesteld? Hoe houd ik het vol met al die collega’s die uitvallen?

Nou hebben we ook nog geleerd dat stress slecht is voor de gezondheid. Stress heeft een slechte reputatie. Je krijgt er hart-en vaatziekten van, je immuunfunctie gaat achteruit, je kunt er burn-out of depressief van worden en het tast je hersenen aan.

Help!

Daar zit je dan met zoveel stress in je leven…

Gelukkig werpt Kelly McGonigall een wat genuanceerdere blik op de zaak. Kelly is psycholoog, onderzoeker en docent aan Stanford University. En schrijfster van het boek ‘The upside of stress’.

Er zijn dus verschillende soorten stress.

Goede stress, in de vorm van korte ‘shotjes’ van alledaagse spanning. En de daarop volgende plezierige ontlading: een spreekuur dat op tijd klaar is, een patiënt met een zwelling die goedaardig blijkt te zijn, een lastig gesprek dat goed verliep.

Matige, voorbijgaande stress, die je alert en scherp houdt en je weerstand en weerbaarheid vergroot. Zoals een reanimatie die geslaagd is, een ingewikkelde patiënt met vele symptomen bij wie je toch een diagnose weet te stellen, een klacht over je handelen waar je goed mee om bent gegaan.

Het probleem is natuurlijk de chronische, toxische stress. De sfeer op je werkplek die te snijden is. De hoge werkdruk waardoor je steeds later thuis komt en steeds minder goed kunt ontspannen. Een langslepende tuchtzaak waar je geen controle over hebt. Dat is slecht voor je gezondheid.

Wat is slim om te doen als het gaat om werkstress?

Tip 1: Zorg voor rustmomenten.

Korte stressmomenten zijn geen probleem, maar wel de aanhoudende stress. Zorg dus voor stressvrije periodes. Neem pauze tijdens de werkdag, als is het maar een mini-pauze van een minuut. Prop je weekenden niet overvol, neem tijd om te relaxen. Zorg dat je vakantie ook echt vakantie is.

Tip 2: Wees blij met je stress!

Stress kan ook goed voor je zijn. Kortdurende stress boost je immuunsysteem, zorgt ervoor dat je beter kunt leren (en onthouden), maakt je alerter en zorgt ervoor dat je minder fouten maakt. Het geeft je leven kleur en voorkomt een ‘bore-out’ (burn-out door verveling). De volgende keer dat je stress ervaart, geef het een positieve betekenis. Zie het als een kans in plaats van een bedreiging. Bekijk je snel kloppende hart als een bewijs van energie. Wees blij met je stress! Dat alleen al maakt dat stress minder impact heeft (luister maar naar Kelly).

Tip 3: Zorg voor support.

Het hebben van betekenisvol werk, het hebben van een zekere controle en autonomie en het gevoel dat je dingen onder de knie hebt beschermen tegen chronische stress. En misschien nog wel belangrijker: sociale steun en verbondenheid. Zorg dat je je ei kwijt kunt bij mensen die je vertrouwt: een vriend, een collega, je partner of in een intervisiegroep. Schakel hulptroepen in voor praktische zaken. Je hoeft niet alles zelf te doen! En gun jezelf professionele hulp als dat nodig is.

Auteur: Marga Gooren

TEKEN HET CHARTER VAN COMPASSION FOR CARE

Teken nu

Momenteel hebben mensen het charter getekend