Anne Spanjaart

Medisch studenten zijn een beweging gestart die compassie terug wil aan de basis van opleiding en werk: Compassion for Care. Zij zijn afkomstig van verschillende Nederlandse medische opleidingen en veelal ook lid van IFMSA-NL. Anne Spanjaart, studente Geneeskunde aan de VU: “Opleiding en werk gaan al lang niet meer over het helpen van mensen. Het gaat over competitie en strijd der ego’s. Dit resulteert in grote aantallen overwerkte, verslaafde en depressieve artsen. Wij denken dat compassie als intrinsieke drijfveer hierin een omslag teweeg kan brengen.” De beweging wordt inmiddels gesteund door UMC St Radboud Reshape & Innovation Center en heeft al een podiumplaats bij TEDxMaastricht.

Salmaan Sana

Studenten in opleiding voor medische beroepen beginnen vaak vol passie aan hun studie. Gedurende het studietraject raken velen van hen die passie kwijt. Patiënten worden gevallen en nummers. Tijdens de coschappen raakt 33 procent van de studenten gedesillusioneerd. Twintig procent van de arts-assistenten toont tekenen van burnout. Veertig procent van alle artsen lijdt aan chronische vermoeidheid. Salmaan Sana, eveneens student Geneeskunde aan de VU: “Zij hebben hun idealen vermalen zien worden in een onbarmhartig systeem waarin voor solidariteit, collegialiteit, gedeelde ervaringen en daarmee samenhangende arbeidsvreugde steeds minder plaats lijkt te zijn.” Deze ontwikkelingen zetten niet alleen de arbeidsmarkt voor zorgprofessionals onder druk. De grote hoeveelheid chronisch vermoeide, gedemotiveerde zorgverleners staat immers ook goede patiëntenzorg in de weg.

Verandering vanuit studenten zelf

Lucien Engelen, ambassadeur Zorg 2.0 vertelde vorige week op Skipr waarom het UMC St Radboud Reshape & Innovation Center Compassion for Care heeft opgericht: “In de tijd dat mijn eigen missie om Participatory Healthcare als mogelijke (deel)oplossing voor de zorg zijn vorm en inhoud kreeg, werd mij helder dat com-passie terug moet in de zorg. […] In dit kader proberen wij ook aan het bovenstaande bij te dragen door (deel)oplossingen uit te werken. Zo zijn we bezig dit te adresseren voor onze eigen opleidingen, te kijken of, hoe en wat we aan de curricula kunnen veranderen, bezien of we een en ander in keuzeblokken vorm te geven. Maar ook het bespreekbaar maken ervan. Het prille begin is er. Daarnaast proberen wij ook een platform te bieden aan deze ontwikkeling. Daartoe ben ik gestart met structurele ontmoetingen met studenten om een plan te maken om vanuit hen een verandering teweeg te brengen. Keerpunt hierbij was een ontmoeting in Utrecht met acht studenten, vrijwel allen betrokken bij de IFMSA-NL, waarbij we samen afspraken hierin gemeenschappelijk op te treden.”

Gulden regel

Karen Armstrong

Inspiratie voor de beweging kwam van de ‘Charter for Compassion’ beweging die is voortgekomen uit een TEDtalk door de Britse religieus publiciste Karen Armstrong. Deze wil compassie terugbrengen in het hart van onze samenleving en als het centrale uitgangspunt van onze morele en religieuze tradities. Het handvest is opgesteld door vertegenwoordigers van alle landen en wereldreligies en is ook in Nederland actief. Compassie is de houding en het gedrag dat voortkomt uit het naleven van de gulden regel: behandel anderen zoals je zelf behandeld zou willen worden. Deze regel is de basisgedachte van alle grote levensovertuigingen en religies ter wereld. Deze gedachte moet volgens de initiatiefnemers van Compassion for Care weer de basishouding zijn van waaruit zorgverleners werken: behandel patiënten en cliënten zoals je zelf behandeld zou willen worden. Vooral als zorgverleners zelf patiënt worden, beseffen ze pas hoe ver de huidige gezondheidszorg van dit principe vervreemd is geraakt. Voorbeelden daarvan kun je lezen in het boek Dokter is Ziek.

Startconferentie 26 februari 2011

Op 26 februari 2011 organiseren UMC St Radboud Reshape & Innovation Center en IFMSA-NL in Nijmegen de startconferentie Compassion for Care. De conferentie zal studenten aan medische opleidingen samenbrengen met visionairs uit de gezondheidszorg. Mensen die op hun eigen wijze passie en compassie hebben weten terug te brengen op hun terrein van de zorg. Samen zullen zij komen tot een handvest waarin zal staan hoe compassie en patiëntenparticipatie verder vorm zullen gaan geven aan de toekomst van de gezondheidszorg in Nederland en daarbuiten. Het handvest zal de zorgparagraaf gaan leveren voor het internationale initiatief Charter for Compassion dat in de VS is ontstaan uit TED. Het handvest zal worden gepresenteerd tijdens TEDxMaastricht op 4 april 2011. Deelnemers aan die bijeenkomst zal worden gevraagd het handvest te ondertekenen en actief te gaan verspreiden en inzetten in hun organisatie en netwerk.

Wil je meehelpen?

Ben je student aan een opleiding in de zorg, universitair of HBO, en herken jij je in de doelstellingen van Compassion for Care? Help dan mee. Dat kan bijvoorbeeld door jouw ‘social network’ ter beschikking te stellen. Of door nog actiever ambassadeur voor Compassion for Care te worden bij jouw opleiding. Ga hen volgen op hun website, Facebook en Twitter en spread the word! Op 19 januari 2011 kun je bovendien van 18.00 – 20.00 een informatiebijeenkomst bijwonen bij Seats2Meet Utrecht (inloop vanaf 17.30). Op deze bijeenkomst kun je kennis maken met de organisatoren en meedenken en -doen over hoe we zoveel mogelijk studenten en zorgverleners kunnen betrekken bij de startconferentie op 26 februari in Nijmegen. Meld je voor de 19de en/of voor de startconferentie aan bij: info@compassionforcare.com.