Ervaringen die inwerken op je je emotie-regulerende zorgsysteem helpen (chronische) stress te voorkomen. In onze Westerse cultuur is het jaagsysteem overgewaardeerd en het zorgsysteem onderontwikkeld. In de zorg speelt nog eens extra dat door een constante risico-alertheid het gevaarsysteem constant aan staat. Niet voor niets is de kans op burn-out, verslaving en zelfmoord hoger voor zorgprofessionals dan voor mensen in andere beroepen.

In zijn boek The compassionate Mind legt Paul Gilbert, professor klinische psychologie, uit hoe ons brein werkt vanuit evolutionair oogpunt. Ons brein bestaat uit drie lagen:

1. Het instinctieve brein: gericht op overleven
2. Het emotionele brein: gericht op samenleven
3. Het cognitieve brein: gericht op interpretatie en reflectie

Normaliter werken deze drie lagen met elkaar samen. Door stress wordt de verbinding tussen het emotionele brein en het cognitieve brein verbroken en komen we grotendeels op de automatische piloot te staan. We reageren instinctief, zijn niet of nauwelijks in staat tot (zelf)reflectie, draaien in cirkels rondom vaak negatieve patronen en putten zo lichaam en geest steeds verder uit.
We hebben daarnaast drie basissystemen om onze emoties te reguleren:

1. Het gevaarsysteem: gericht op zelfbescherming en veiligheid
2. Het jaagsysteem: gericht op presteren, beloning en succes
3. Het zorgsysteem: gericht op warmte, kalmte, tevredenheid en welbevinden.

Bij het jaag- en gevaarsysteem is het stressniveau hoog en brengt het sympathisch zenuwstelsel het lichaam in staat van paraatheid, bij het zorgsysteem is het stressniveau laag en zorgt het parasympathische zenuwstelsel ervoor dat ons lichaam zich herstelt.

Meer blogs over de wetenschap van de vriendelijkheid

Doe mee aan de C4C Challenge: Week van de vriendelijkheid in de zorg